Zo slingerde zich tot de jaren zestig de Overhorsterweg het dorp Voorthuizen binnen. Nu is daar de hoek Rembrandstraat - Rubensstraat. In deze schilderachtige knik van de weg stond tot 1945 de boerderij van Aart Gerrit van Zeggelaar. De boerderij brandde af door de oorlogshandelingen tijdens de bevrijding 17 april 1945. Wat men op deze luchtopname ziet is een nadien opgetrokken noodgebouw. Op verscheidene plaatsen kijken leden van het gezin van Jan van Zeggelaar - kleinzoon van Aart Gerrit - omhoog naar het vliegtuigje.
Aart Gerrit en Jan van Zeggelaar, allebei zoons van Gerhardus Hendrikus van Zeggelaar en Gerritje Doppenberg. Aart Gerrit is geboren in 1904 en getrouwd met Willempje van Hell. Jan is geboren in 1906 en getrouwd met Aaltje de Gooijer. Aart Gerrit en zijn gezin zijn in 1948 geëmigreerd naar Canada. Jan is blijkbaar in Voorthuizen gebleven; hij en zijn vrouw zijn beiden op Diepenbosch begraven, evenals zijn ouders.
Interview English
Interview in het Nederlands (translation by Google)
When the Nazis
came to take him away, Art Van Zeggelaar wasn’t sure what to expect. In only 10 days the Germans had cut through the Dutch army like a chain saw through Edam cheese. Rotterdam lay in ruins, thousands of civilians were dead and 35-year-old Van Zeggelaar was locked in a darkened church with 100 other men, each wondering how much longer they had to live. By midnight they got their answer. “A few German soldiers came in and told us Holland had surrendered,” he remembers. “Then they sent us home.” Van Zeggelaar and his family, which had been evacuated to a nearby town during the German blitzkrieg, returned to their farm outside Voorthuizen in central Holland, hoping to resume their lives. But things had changed. Life under Nazi occupation would prove harsh and uncertain, with the threat of imprisonment or death always imminent. Yet Van Zeggelaar and his family never gave in, unlike the well-organized network of traitors which soon surfaced to collaborate with the Germans. In five years under the Nazis, Van Zeggelaar refused to capitulate, taking part in activities which could easily have earned him a bullet in the head.
Soon after the German invasion
a man came to the farm, asking Van Zeggelaar if he would hide a young woman from the soldiers. “'The man told us to ask nothing about her family,” he recalls. Van Zeggelaar agreed, and soon dark haired woman in her mid-20s arrived, setting up residence in the family’s barn until the end of the war. During those years, Reni Rosenstern would become close friends with the Van Zeggelaars, who always suspected she was a Jewish refugee but never asked. “We knew it was very dangerous but we also knew we had to do it,” says Van Zeggelaar of his decision to harbor Rosenstern. “At that time, they picked up the Jews by the thousands and sent them to the gas chambers.” Rosenstern became a member of the family, chronicling the war years by taking dozens of pictures, including the ones on this page. Although German soldiers often came around looking for fugitives they never found her. “After the liberation that same man that brought her came back and told us she was a Jewish lady,” says Van Zeggelaar. “Her whole family had been picked up and taken to Dachau — she was the only one (out of 10) in her family who survived.” Rosenstern now lives in New York and regularly keeps in touch with the Van Zeggelaars..
Reni Rosenstein
In 1978 she came to the family's home in Iron Springs (Canada) for a reunion. The family took in other fugitives, including escaped prisoners and members of the Dutch resistance. On one occasion, soldiers searched a haystack where a man was hiding as Van Zeggelaar looked on anxious “They took their bayonets and poked them in the straw but they didn’t find anything.” he recalls. “I was a little nervous inside but they didn’t see it in me. I was very calm.” Not so lucky were the residents of Putten, a nearby town where a German officer had been killed by the resistance near the end of the war. All the men were rounded up and either shot or taken away to work camps in Germany. “They picked up over 500 men that day,” says Van Zeggelaar, who could hear the shooting several miles away. 'The soldiers set fire to many houses and we could see the smoke billowing.” Three of Van Zeggelaar’s cousins were among those herded on to trains bound for Germany. The family didn’t learn of their fate until a trip to Germany several years after the war when they found the graves of the three young men. "It was a very hard time,” he says, his voice trailing away softly. As the allied forces approached Voorthuizen in 1945 the Germans became more desperate. Van Zeggelaar remembers fleeing soldiers ransacking the family’s house; stealing dishes and silverware. They took everything,” he explains, “but we were very thankful we were still living.” As the fighting intensified the family took refuge in a bomb shelter for 24 hours. As bullets flew and grenades exploded outside the Van Zeggelaars patiently waited for the silence which would signal they» freedom from the Nazis.
When that time came the family emerged to a scene of devastator Buildings lay in ruin, craters dotted the landscape and the field were strewn with dead livestock and the bodies of German soldiers. But the Canadian soldiers who took their place made picking up the pieces much easier, says Van Zeggelaar. “The soldiers came to the homes and we celebrated, boy," he cackles. “All was forgotten.” Every day Canadian soldiers were drawn to the farm by the promise of fresh produce. The few chickens which survived the war were particularly popular, says Van Zeggelaar. “We would trade the eggs for a box of cigarettes,” he reveals. “They sure liked our eggs.” Although the war’s destructive power eventually drove the family to Canada, where the future was much brighter for farmers, Van Zeggelaar is proud of his family’s perseverance. “We never looked back,” he says. “We had good luck and we were very thankful to Canada. We still are. “We owe the Canadian army many thanks,” he adds solemnly. “They freed us and we will never forget that.”
Toen de Nazis
hem kwamen ophalen, wist Aart Van Zeggelaar niet wat hij moest verwachten. In slechts tien dagen tijd hadden de Duitsers het Nederlandse leger doorgesneden als een kettingzaag door Edammer kaas. Rotterdam lag in puin, duizenden burgers kwamen om en de 35-jarige Van Zeggelaar werd met honderd andere mannen opgesloten in een verduisterde kerk, die zich elk afvroegen hoe lang ze nog te leven hadden. Tegen middernacht kregen ze hun antwoord. “Een paar Duitse soldaten kwamen binnen en vertelden ons dat Nederland zich had overgegeven”, herinnert hij zich. “Toen stuurden ze ons naar huis.” Van Zeggelaar en zijn gezin, dat tijdens de Duitse blitzkrieg naar een nabijgelegen stad was geëvacueerd, keerden terug naar hun boerderij buiten Voorthuizen in Midden-Holland, in de hoop hun leven te hervatten. Maar de zaken waren veranderd. Het leven onder de nazi-bezetting zou hard en onzeker blijken, waarbij de dreiging van gevangenisstraf of de dood altijd op de loer lag. Toch gaven Van Zeggelaar en zijn familie nooit toe, in tegenstelling tot het goed georganiseerde netwerk van verraders dat al snel boven water kwam om met de Duitsers samen te werken. In de vijf jaar onder de nazi's weigerde Van Zeggelaar te capituleren, omdat hij deelnam aan activiteiten die hem gemakkelijk een kogel door zijn hoofd hadden kunnen opleveren.
Kort na de Duitse inval
kwam er een man naar de boerderij en vroeg Van Zeggelaar of hij een jonge vrouw wilde verbergen voor de soldaten. 'De man zei dat we niets over haar familie mochten vragen,' herinnert hij zich. Van Zeggelaar stemde toe, en al snel arriveerde er een donkerharige vrouw van midden twintig, die tot het einde van de oorlog in de schuur van het gezin woonde. Reni Rosenstern zou in die jaren goede vrienden worden met de Van Zeggelaars, die altijd vermoedde dat ze een joodse vluchtelinge was, maar er nooit naar vroeg. “We wisten dat het heel gevaarlijk was, maar we wisten ook dat we het moesten doen”, zegt Van Zeggelaar over zijn beslissing om Rosenstern onderdak te bieden. “In die tijd pakten ze de Joden met duizenden op en stuurden ze naar de gaskamers.” Rosenstern werd lid van de familie en legde de oorlogsjaren vast door tientallen foto's te maken, waaronder die op deze pagina. Hoewel Duitse soldaten vaak langskwamen op zoek naar voortvluchtigen, hebben ze haar nooit gevonden. “Na de bevrijding kwam diezelfde man die haar had gebracht terug en vertelde ons dat ze een Joodse dame was”, zegt Van Zeggelaar. “Haar hele familie was opgehaald en naar Dachau gebracht – zij was de enige (van de tien) in haar familie die het overleefde.” Rosenstern woont inmiddels in New York en heeft regelmatig contact met de Van Zeggelaars.
Reni Rosenstein
In 1978 kwam ze voor een reünie naar het huis van de familie in Iron Springs Canada). Het gezin nam andere voortvluchtigen op, waaronder ontsnapte gevangenen en leden van het Nederlandse verzet. Bij één gelegenheid doorzochten soldaten een hooiberg waar een man zat zat ondergedoken terwijl Van Zeggelaar angstig toekeek. “Ze pakten hun bajonetten en staken ze in het stro, maar ze vonden niets.” herinnert hij zich. “Ik was een beetje nerveus van binnen, maar ze zagen het niet aan mij. Ik was heel kalm.” Niet zoveel geluk hadden de inwoners van Putten, een nabijgelegen stad waar tegen het einde van de oorlog een Duitse officier door het verzet was vermoord. Alle mannen werden opgepakt en doodgeschoten of afgevoerd naar werkkampen in Duitsland. “Ze pikten die dag ruim vijfhonderd man op”, zegt Van Zeggelaar, die de schietpartij kilometers verderop kon horen. 'De soldaten staken veel huizen in brand en we konden de rook zien opstijgen.’ Drie neven van Van Zeggelaar behoorden tot degenen die in de treinen naar Duitsland werden gedreven. De familie hoorde pas van hun lot toen ze enkele jaren na de oorlog tijdens een reis naar Duitsland de graven van de drie jonge mannen vonden. "Het was een heel moeilijke tijd", zegt hij, terwijl zijn stem zachtjes wegsterft. Toen de geallieerden in 1945 Voorthuizen naderden, werden de Duitsers wanhopiger. Van Zeggelaar herinnert zich dat vluchtende soldaten het huis van de familie plunderden; het stelen van borden en bestek. Ze hebben alles meegenomen”, legt hij uit, “maar we waren erg dankbaar dat we nog leefden.” Toen de gevechten heviger werden, zocht het gezin 24 uur lang hun toevlucht in een schuilkelder. Terwijl buiten de kogels vlogen en granaten ontploften, wachtten de Van Zeggelaars geduldig op de stilte die het teken zou zijn van de vrijheid van de nazi’s.
Toen die tijd aanbrak, verscheen de familie op een toneel van verwoestende gebouwen. Gebouwen lagen in puin, kraters waren verspreid over het landschap en het veld was bezaaid met dood vee en de lichamen van Duitse soldaten. Maar de Canadese soldaten die hun plaats innamen, maakten het oppakken van de stukken veel gemakkelijker, zegt Van Zeggelaar. ‘De soldaten kwamen naar de huizen en we vierden feest, jongen,’ grinnikt hij. ‘Alles was vergeten.’ Elke dag werden Canadese soldaten naar de boerderij getrokken door de belofte van verse producten. Vooral de weinige kippen die de oorlog overleefden waren populair, vertelt Van Zeggelaar. “We zouden de eieren ruilen voor een doosje sigaretten”, onthult hij. “Ze vonden onze eieren zeker lekker.” Hoewel de vernietigende kracht van de oorlog het gezin uiteindelijk naar Canada dreef, waar de toekomst voor de boeren veel rooskleuriger was, is Van Zeggelaar trots op het doorzettingsvermogen van zijn familie. “We hebben nooit meer achterom gekeken”, zegt hij. “We hadden veel geluk en we waren Canada erg dankbaar. Dat zijn we nog steeds. “We zijn het Canadese leger veel dank verschuldigd”, voegt hij er plechtig aan toe. “Ze hebben ons bevrijd en dat zullen we nooit vergeten.”
